Efendim, yayınımıza hoşgeldiniz.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Teşekkür ederim.
SUNUCU- Efendim, öncelikle 15 Temmuz darbe gecesini konuşacağız, o gün neler yaşadınız, neler hissettiniz bunları konuşacağız, ama öncelikle en önemli konulardan bir tanesi Fethullah Gülen’in iadesi. Efendim, sizin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’la Amerika’ya gideceğiniz haberleri çıktı dün. Bu konuyla ilgili son gelişmeleri alabilir miyiz sizden?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Her şeyden önce 15 Temmuz akşamı ben Samsun’daydım Gençlik ve Spor Bakanımız Çağatay Bey’le beraber. Tam böyle akşam bir yerde otururken bazı bilgiler gelmeye başladı: önce sosyal medya üzerinden Beylerbeyi’ni askerlerin kuşattığı, daha sonra köprüye askerlerin geldiği yolunda. Esasen ciddi bir terör tehdidi karşısında bu tür tedbirlerin alınmış olabileceğini düşündüm ilk önce, yani bir darbe girişiminin olacağını aklımdan hiç geçirmedim, çünkü her ne kadar yer yer spekülasyonlar olsa da böyle bir darbe girişiminin Türkiye’de olacağını biz hayal bile etmezdik. Çünkü o karanlık günleri geride bıraktığımızı düşünüyorduk. Sivil demokrasiyi güçlendirdik, ama bu paralel terör örgütü tam da işte Türkiye Cumhuriyetinin tüm değerlerini, demokratik değerlerini, inancını, kültürünü hedef alıyor, gücü ele geçirmek için. Daha sonra kalkışma olduğunu öğrenince…
SUNUCU- Efendim, siz nasıl öğrendiniz bu konuyla ilgili Cumhurbaşkanının açıklamaları oldu, Sayın Başbakanın açıklamaları oldu darbeyi yakınlarımızdan öğrendik açıklamalarında bulundular siz nasıl öğrendiniz darbeyi, kimden öğrendiniz efendim?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi Hakan Fidan’ı aradım telefonu meşguldü, sürekli aradım yani birinci elden bilgi edinmek için. O ana kadar herhangi bir resmi kaynaktan bize bir bilgi gelmedi işin doğrusu. Başka arkadaşları aradım, bu arada eşim aradı, Çankaya Köşkü, Başbakanlık Konutu ve bizim konutun üstünden uçakların çok alçaktan uçtuğunu ve bunun hayra alamet olmadığını, olağanüstü bir durum olduğunu söyledi eşim. Ben de kendisine sakin ol, dur bakalım öğrenelim dedim. Daha sonra Sayın Cumhurbaşkanımızın Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan’ı aradım ve evet bir kalkışma var, tüm silahlı kuvvetlerimiz değil, silahlı kuvvetler içinde bir grup, ama her şeye hazırlıklı olun dedi. Böylelikle bunun bir darbe girişimi olduğunu öğrendik. Daha sonra zaten bizim konuta da helikopterler inmeye kalktılar.
SUNUCU- Eşiniz orada mıydı?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Eşim o arada konuttan ayrılmak istediğini söyledi ve ayrıldı, kısa bir süre sonra da zaten helikopterle oraya inmeye kalktılar. Biz de bunun kanlı bir darbe girişimi olduğunu öğrenince, halkımızı da cesaretlendirmek için hemen sosyal medyayı kullanmaya başladık; milli iradeye sahip çıkacağımızı ve bu kutlu yolculuktan bizi kimsenin döndüremeyeceğini… Buna benzer mesajları vermeye başladık. Diğer taraftan NTV dahil birçok televizyon kanalına da bağlanarak düşüncelerimizi paylaştık. Hükümetimizin, Cumhurbaşkanımızın işbaşında olduğunu, bunun ordu içindeki paralel çetenin bir işi olduğunu söyledik ve daha sonra da zaten Sayın Cumhurbaşkanımız yine televizyona bağlanarak milletimize seslendi. Ondan sonra polisimizle, milletimizle beraber darbeye karşı çıkan askerlerimizle beraber bu asker kıyafeti giymiş hainlere karşı gerekli mücadeleyi hep birlikte zaten gösterdik. O gece yine biz de meydandaydık halkımızla beraber.
SUNUCU- Siz Samsun’daydınız bir saldırı girişimi olabilir miydi size de, böyle bir tepkiyle karşılaştınız mı, o anda neler yaşadınız?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Elbette olabilirdi. Vali Bey’in konutuna gittik eşyalarımız da oradaydı zaten, orada neler yapabileceğimizi kararlaştırdık, bir taraftan da telefon görüşmelerine başladık yurt dışından bizi arayanlar oldu, bizim aradıklarımız oldu. Çağatay Bey aynı zamanda Samsun Milletvekili olduğu için oradaki dengeleri de çok iyi biliyor, tehdidin nereden gelebileceğini, kimden gelebileceğini de çok iyi biliyor, Alay Komutan vekili de geldi bizim yanımıza, dolayısıyla jandarmadan böyle bir tehdidin olmayacağını biliyoruz. Fakat bir tümgeneralin -tugay mı artık bilmiyorum yapılanmasını- orada olduğunu ve tehdidin buradan gelebileceğini arkadaşlarımız da biliyorlardı ve buraya yönelik tedbirler de alındı. Nitekim ertesi gün öğleye doğru sanırım bu şahıs da tutuklananlar arasındaydı.
Yani orada da bir tehdit unsuru vardı ve bu dinamikleri Vali Bey ve Çağatay Bey’de çok iyi gördüler, şehrin dinamiklerini onlar çok iyi biliyorlar. Hep birlikte bu tedbirleri aldıktan sonra biz yine yanımızda, beraberimizde Vali Bey, ondan sonra alay komutan vekiliyle birlikte meydana gittik.
SUNUCU- O gece meydana çıktınız siz.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet, meydanda hem vatandaşlarımıza hitap ettik, onlarla sabaha kadar oturduk, bir taraftan da hem televizyonlara bağlandık, hem de yurtdışı temaslarımız oldu. Avrupa Birliği, NATO Genel Sekreteri, birçok ülkenin Dışişleri Bakanları filan… Bugüne kadar 60’dan fazla Dışişleri Bakanı ya da Uluslararası Örgüt temsilcisiyle ya da değişik Bakanlarla görüşmeler yaptık. Bu sabah Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland’la yine görüştük. Biraz sonra Avusturya Dışişleri Bakanı görüşmek istemiş onunla da görüşeceğiz, bu tür temaslarımız devam ediyor. Diğer taraftan ciddi bir algı operasyonu var Türkiye’ye yönelik, özellikle Batı medyasında.
SUNUCU- Evet, bu konuyla ilgili OHAL’in ilan edilmesi; bunu anlatmanız açısından ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Anlatamayacağımız hiçbir şey yok neden OHAL ilan ettiğimizi, sınırlı olduğunu, süre olarak da sınırlı olduğunu ve OHAL’in kapsamının ve hedeflerinin sınırlı olduğunu çok açık, net bir şekilde anlatıyoruz. Ayrıca OHAL’in hedefinin vatandaşlarımız olmadığını, paralel çeteye, terör örgütüne yönelik olduğunu ve vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerini, günlük hayatını kısıtlayama yönelik olmayacağını ve kısıtlamayacağını anlatıyoruz. Tam tersi vatandaşlarımızın güvenliğini, özgürlüğü ve günlük hayatını sürdürebilmesi için her türlü garantiyi sağladığını da açıkça söylüyoruz. Esasen hiçbir şey anlatmaya gerek yok bakın iki gün oldu, siz Antalya’da veya herhangi bir yerde anormal bir uygulama görüyor musunuz vatandaşımıza yönelik? Herhangi bir panik de yok, vatandaşlarımıza yönelik herhangi bir kısıtlama da yok. Hatta vatandaşlarımız da destekliyorlar da çünkü hedefinin ne olduğunu çok iyi biliyorlar. Yani bizim olağanüstü halle ilgili acı hatıralarımız var doğru, Güneydoğu Bölgesinde bile vatandaşlarımızın bunu destekliyor. Eskiden bölgesel olağanüstü hal vardı terörün.
SUNUCU- Evet, Güneydoğu Anadolu’da hep.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Bir de herkes şunu görüyor: Fransa’da bir terör saldırısı oldu -ki biz terör saldırılarını küçümsemiyoruz- tüm ülke genelinde olağanüstü hal ilan etti ve bunu sürekli de uzattı. Nice saldırısından önce de uzatmıştı, niye? Tedbirler almak istiyor teröre karşı. Biz bunu doğal karşılıyoruz, her ülkenin kendi güvenliğini sağlamak için tedbirler alması doğaldır. En son İstanbul Havaalanı terör saldırısı oldu -ki çok farklı bir saldırı bu-, yine Ankara’da saldırılar oldu, Diyarbakır’da oldu, Suruç’ta oldu. bu saldırılar karşısında bile olağanüstü hali getirmeyi düşünmedik. Normal yöntemlerle mücadele etmek istedik, ama bu darbe girişimi çok farklı bir şey.
Bu süreci şeffaf bir şekilde yürütüyoruz halkımıza da, uluslararası yükümlülüklerimizin olduğu, üyesi olduğumuz ve birlikte çalıştığımız Avrupa Konseyi gibi örgütlere de, Birleşmiş Milletler’e de gayet şeffaf bir şekilde anlatıyoruz, uygulamalarımızı da şeffaf bir şekilde herkes görecek, dolayısıyla kimse bu konuda endişe etmesin. Ama bunu Türkiye aleyhtarlığıyla birleştiren, Türkiye’ye saldırmak için fırsat kollayan Batı medyası maalesef nasıl kullanıyor görüyorsunuz. İslam karşıtlığı, Türkiye karşıtlığı, Türk karşıtlığı… Ondan sonra dün akşam Münih’teki saldırıyı da kınadık, attığımız tweete yorumlar geliyor.
SUNUCU- Münih’le ilgili bir bilgiler verebilirseniz bize araya girersek.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Yani burada onu söylerim, ama burada bile hayır terör değil, İslam diyen çok fazla Alman ve Batılının olduğunu görüyoruz. Gerçekten Avrupa içinde esasen önümüzdeki süreçte en büyük tehlike bu artan ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve radikalleşme. Böyle bir kısır döngüye girdi bu iş ve bu ciddi bir tehdit. Esasen sadece Türkiye değil. Biz ne olduğumuzu biliyoruz, ne olmadığımızı da çok iyi biliyoruz. Allah’ın izniyle veremeyecek hiç kimseye de hesabımız da yok, milletimize de hesabımızı veririz. Bunların bu şekilde ne düşündüğü de çok da umurumuzda değil, çünkü bunların kasıtlı olduğunu da biliyoruz. Bizimle diyalog içinde olmak isteyenlere ne olup bittiğini ve ne yaptığımızı anlatırız, paylaşırız, ama önyargıyla yaklaşıp da bize ders vermeye kalkanlara da gerekli cevabı veriyoruz, vermeye de devam edeceğiz.
SUNUCU- Bu noktada Gülen’in iadesiyle ilgili…
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi biz gerekli dosyaları ABD’yle paylaşmaya başladık. Adalet Bakanlığımızın hazırladığı dosyayı ABD Büyükelçiliğine gönderdik, onlar da kayıt altına aldılar çünkü resmi makamlara iletilecek, adeta yani bir noter işlemi gibi yurt dışında…
SUNUCU- Dört dosya var diye biliyoruz.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet. Daha sonra bir kuryeyle bunları gönderdik. Şimdi bu darbe girişimiyle ilgili dosyayı da Adalet Bakanlığımız hazırlıyor. Bu dosya hazırlandıktan sonra bunu da ABD resmi makamlarıyla paylaşacağız ve Gülen’in iadesi için her türlü çabayı sarf edeceğiz. Bir taraftan hukuki süreci işleteceğiz, bir taraftan da siyasi çalışmalarımızı da yapacağız. Bu kapsamda Adalet Bakanımızla birlikte -belki Genel Başkan Yardımcımız da gider- bir heyetle Washington’a gidip hem belgeleri bir kere daha paylaşmak istiyoruz, hem de bu olayı yüz yüze açık açık konuşmak istiyoruz. ABD gibi terörle mücadele de her zaman en önde olan ülkelerden biriyle, ayrıca bizim Birleşmiş Milletler çatısı altında Küresel Terörle Mücadele Forumunun Eş Başkanlığı yaptığımız; dolayısıyla, terörle mücadelede de yakın işbirliğimiz olan müttefikimizle her şeyi açık açık konuşmamız lazım. Bu kişiyi, bu terörist başını müttefikimiz olan ABD Türkiye’ye iade etmeli. Efendim bilgileri veririz, belgeleri de veririz ama bunu yüz yüze de zaten anlatıyoruz.
SUNUCU- Tarih belli mi efendim?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Dosyanın hazırlanmasına bağlı, ama bir hafta on gün içinde dosyaların hazırlanacağını düşünüyoruz, Adalet Bakanlığımız gerçekten yoğun bir mesai yürütüyor. Bu dosya hazırlanacak, sonra İngilizce’ye çevireceğiz bunlar teknik şeyler. Tabii dosyanın hazırlanması, belgelerin, delillerin elde edilmesi, ifadelerin elde edilmesi ki işte bu yakalananların ifadeleri de var paralel çeteyle bağlantılı olduğuna dair itiraflar da var.
SUNUCU- Sayın Cumhurbaşkanının yaklaşık 1 saat önce bir açıklaması oldu bu konuda Genelkurmay Başkanına sizi Fethullah Gülen’le görüştürelim demişler, o gece bunlar yaşanmış, bunlar söylenmiş bunlar dosyaya girecek tahminim ve diğer görüntüler mi? Yani 15 Temmuz gecesi yaşanan ne tür görüntüler olacak o dosyada.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet, o gün tabii görüntüler de var, şahitler de var, yaşayanlar da var. Genelkurmay Başkanımızı en yakınındaki kişiler etkisiz hale getirdikten sonra silahı dayamışlar ve daha sonra demişler sizi kanaat önderimizle görüştürelim. Kimdir kanaat önderiniz? Fethullah Gülen. Genelkurmay Başkanımız reddetmiş böyle bir görüşmeyi. Dolayısıyla, bu darbe girişiminde bulunan asker kıyafeti giymiş teröristlerin FETÖ’yla bağlantısı son derece net. Hatta daha önce emniyetten atılan FETÖ’ye bağlı, terör örgütüne bağlı eski emniyet mensupları da tankların içinden çıktı biliyorsunuz. Yine o ordunun içindeki hainlerin yanındaydı, hatta bunlardan bir kısmı Akıncılara bile gelmiş FETÖ’ye bağlı gruplar dolayısıyla, bunların hepsi belgeleniyor şu anda. Emniyet müdürlerimize telefon açıp biz geliyoruz diyen Emniyetten atılan hainler de var. Yani bu darbe girişimini yapanın FETÖ terör örgütü olduğuna dair herhangi bir şüphe yok tüm deliller ortada. O yüzden tüm çalışmalarımızı bu deliller çerçevesinde de yürüteceğiz, ama zaten olay ortada. ABD’yle de bir kere daha bunları paylaşacağız ki bizde delil yok, bizde belge yok demesinler.
SUNUCU- Yüz yüze görüşme olacak yaklaşık 1 ay içinde tahminen.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet.
SUNUCU- Peki, efendim cemaat okullarıyla ilgili yurtdışında sizin daha önce de çalışmalarınız vardı bu konuyla ilgili son çalışmalar neler, kapatılan okullar hangi ülkelerde? Özellikle yine operasyonlar devam ediyor bakanlıklara Dışişleri Bakanlığıyla ilgili bir operasyon var mı, açığa alınacak olanlar var mı?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi yurtdışında biz tüm temaslarımızda gerek Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız, biz ve diğer arkadaşlarımız bu terör örgütüne bağlı yapılanmayı o ülkelerdeki yapılanmayı anlatıyorduk. Sadece anlatmıyorduk o ülkenin diline göre belgeler hazırlayıp veriyorduk. Fransızcaysa Afrika’da mesela bazı ülkelerin resmi dili Fransızca ya da en yaygın dil Fransızca, İngilizceyse İngilizce hazırlayıp veriyorduk işte şu yapılanma var, şu şahıslar var. Bazı ülkelerde tedbirler alınmıştı daha önce, ama şimdi bu darbe girişiminden sonra çok ciddi adımlar görüyoruz. Mesela, Somali Bakanlar Kurulu kararıyla tüm okulları ve onların faaliyetlerini kapattı ve bir hafta süre verdi sınırdışı etmek için, yani ülkeyi terk edin dedi bir hafta içinde. Aynı şekilde Ürdün’de okullar kapandı.
SUNUCU- Bu 15 Temmuz girişimi sonrası değil mi?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tabii tabii 15 Temmuz’dan sonra. Yine Azerbaycan’da Kafkas Üniversitesi kapandı, Zaman Azerbaycan Gazetesini yine kapattılar. Diğer taraftan Nijer’de mesela bunların faaliyetleri durduruluyor. Yine Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde FETÖ terör örgütü listesine alındı. Sayın Başbakan Hüseyin Özgür Gün’e ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümetine de teşekkür ediyoruz. Esasen bunlar zamanında buralara hep yapılandı ve buralarda yer edindiler, şimdi faaliyetlerini buradan da yönetmeye çalışıyorlar. Buralara kaçanlar da var onları da getireceğiz. Yine yurtdışında biliyorsunuz dernekler var işadamları derneği gibi, ticaret odası gibi mesela Makedonya’da, Japonya’da Japonya-Türkiye Ticaret Odası. Buradaki odalar ve dernekler de FETÖ terör örgütüne bağlı üyeleri çıkartıyorlar, işlemler yapıyorlar. Biz bunu anlatmaya devam edeceğiz, bazı ülkelerde güçlü yapılanmaları var. Mesela, kardeş Kırgızistan’da çok güçlü bağları var, yapılanması var.
SUNUCU- Size tepkiler nasıl oluyor, siz bunları anlatıyorsunuz özellikle?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Birçoğu doğrusu suçluluk psikolojisi içinde arıyor, Afrika ülkelerinden de arayanlar oldu.
SUNUCU- Onlar sizi arıyorlar.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Mesela Kırgızistan Dışişleri Bakanı’nı ben aradım bakın dedim bize darbe girişiminde bulunan bu terör örgütünün mensupları sizde çok var hatta öyle aktif ki yakında size de aynı şeyi yapabilirler. Yani devletiniz içine sızıyorlar biz bunu size söylüyoruz, ama bundan sonra tedbir almazsanız size de bakışımız farklı olur dedim. Net konuşmak lazım. Kırgızistan, Kazakistan, Azerbaycan hepsi Türkmenistan bizim kardeş ülkelerimiz. Ama oralarda yapılanma varsa -ki var- bu yapılanmaya karşı da gerekli adımları kardeşlerimizden atmalarını beklemek.
SUNUCU- Tepkiler nasıl oluyor efendim bu noktada?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tepkiler hep destekleyici. Bu kardeş ülkeler için söylemiyorum ama bazı Afrika ülkelerinden özellikle suçluluk psikolojisi içinde arayanlarda oldu, biz bundan sonra gerekli adımları atacağız diyenler de var. Benim söylediğim şu anda sizinle paylaştığım atılan ve atılmakta olan adımların sadece birkaç tanesi. Ama bundan sonra biz de yine aynı şekilde bakınız biz size anlatmıştık zamanında gördünüz gerçeği, ona göre tedbirlerinizi alın diyeceğiz. Birçok Afrika ülkesinde özellikle Afrika’da çok güçlüler, bunlarla konuştuk. Daha önceki ziyaretimizde bazıları bize anlattı mesela Ruanda Dışişleri Bakanı.
SUNUCU- Sayın Cumhurbaşkanı’nın da ziyareti olmuştu.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Ben Ruanda’ya Cumhurbaşkanımız gelmeden bir gün önce gitmiştim, Cumhurbaşkanımızla Uganda’da buluştuk, sonra diğer ülkelere geçtik. Fakat Ruanda’da Dışişleri Bakanı merak ediyormuş hiç de faaliyetlerine katılmamış anlat dedi, ben de anlattım. Şimdi gerçeği gördüler tekrar bilgileri de paylaştık, o zaman da paylaşmıştık. Tüm dünyadaki ülkelerden, dostlarımızdan bu terör örgütü şebekelerine izin vermemelerini istiyoruz ki bu mevcudiyet aslında o ülkelerin de güvenliği ve istikrarı için ciddi bir tehdittir. Bunu bazı ülkelerde yapmaya da başladılar işin doğrusu, amaçları belli, diyalog, okul aracılığıyla o ülkelerin içine de sızmak. Türkiye’den topladıkları himmet paralarını da çok iyi dağıtıyorlar oralarda, çok iyi kullanıyorlar; ne demek istediğimi anladınız.
Dolayısıyla bu tür çalışmaları bundan sonra daha aktif bir şekilde yapacağız. İçeride ve dışarıda, nerede olursa olsun sonuna kadar bunlarla mücadelede edeceğiz.
SUNUCU- Dış temsilciliklerde ve Dışişleri Bakanlığı’nda operasyonlar olacak mı? Bu konuyla ilgili sizin açıklamanız olmadı çünkü.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Elbette olacak, açıklamalarımız oldu, dün akşam açıklama yaptım, bizim Bakanlığın içinde de var dedim…
SUNUCU- Bir sayı var mı efendim?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şu anda arkadaşlar, bir komisyon kurduk ve konu ile ilgili çalışıyor. Dışişleri Bakanlığı’nın sınavları hep klasiktir, kompozisyon şeklinde sınavlardır, zamanında test yaptılar ve o zaman soruların hepsi bu paralel terör örgütüne mensup çocuklara verildi, sınava girenlere verildi. Dışişleri Bakanlığı tarihinin en zor soruları sorulmuş herkesin yapamayacağı sorular ve cevaplar bunlara veriliyor.
Geçenlerde bir başkatiplik sınavı oldu bizim Bakanlıkta bundan 2-2,5 ay önce, 95 kişi girdi, sadece 5 tanesi geçebildi. Yani zamanında yeteneksiz, dil bilmeyen birçok insanı Bakanlığa bu şekilde almışlar. Ben kalan herkesin terör örgütüne bağlı olduğunu ya da bağlantılı olduğunu söylemiyorum. Ancak normal şartlarda başkatiplik sınavlarımızda, her sınavda 2-3 kişi kalır, daha fazla olmaz, 2-3 kişi de bir sonraki sınava girer. Üçüncü sınavı geçemezseniz zaten hakkınızı kaybediyorsunuz. Yani 5-10 yılda, 3 sınavı geçemeyen, 1-2 kişi ancak olur. Bir sınavda 90 kişi… Biz bu çalışmayı net bir şekilde yapıyoruz, kim bunlara yardım etti, hepsinin listesi bizde var.
Biliyorsunuz daha önce Başbakanlıkta da bir kurum kurulmuştu, şu anda adını tam hatırlamıyorum, paralel yapıya bağlı kişilerle ilgili. Biz geçen sene Bakanlığımızdan 34 kişiyi uzaklaştırdık, başka kuruma gönderdik. Çünkü bizim Bakanlık devletin adeta hafızasıdır, tüm devletin sırları buradadır, dolayısıyla biz bundan sonra bu çalışmalara devam edeceğiz. Deliller üzerinden liste oluşturuyoruz, kesin kanaatler üzerinden yapıyoruz ve haksızlık yapmamak için titiz çalışmamızı sürdürüyoruz. Bakanlığımızdan bu çeteye ve terör örgütüne bağlı kişileri temizleyeceğiz.
SUNUCU- Sayın Bakan, Münih’le ilgili bilgileri sizden alabilir miyiz? Belki bize son dakika bilgisi verebilirsiniz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Maalesef dünkü terör saldırısında 10 kişi hayatını kaybetti. Biz kınadığımızı bildirdik ve terörün her türlüsüne karşıyız, teröre karşı da herkesle dayanışma içindeyiz, bizim tavrımız her zaman nettir, ikircikli olmadık hiçbir zaman.
Maalesef bu saldırıda 3 tane vatandaşımız hayatını kaybetti, yani Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı 3 kardeşimiz hayatını kaybetti. Almanya biliyorsunuz çifte vatandaşlığa müsaade etmiyor. Alman vatandaşlığı olan var mı, yok mu, bunu da araştırıyoruz. Alman resmi makamlarından şu ana kadar açıklama gelmedi, onlar da tabi tüm çalışmalarını yapıyordur, ondan sonra açıklayacakladır. Bir vatandaşımız, vatandaşlığı kaybetse de bizim vatandaşımızdır. Biz niye kaybettiğini biliyoruz, var mı, yok mu, bunun araştırmasını yapıyoruz.
Maalesef 2 gencimiz, 15 yaşında evladımız hayatını kaybetmiş ve yine 1971 doğumlu Sevda Dağ diye bir kardeşimiz, eşiyle biraz önce görüştüm, 19 ve 24 yaşlarında iki oğulları varmış, Allah rahmet eylesin hepsine. Yine Can Leyla var 2001 doğumlu ve Selçuk Kılıç kardeşimiz var.
SUNUCU- Alışveriş merkezinde bulunuyorlardı.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Can’ın babasını da aradım, ama telefona çıkacak halde değilmiş, yine bir akrabasıyla görüştük. Selçuk’un dayısı varmış, ona ulaşmaya çalışıyoruz, telefonu var, onları da arayacağız.
Allah böyle bir acıyı, özellikle de evlat acısını kimseye yaşatmasın. Tüm kardeşlerimize başsağlığı diliyorum, Allah’tan rahmet diliyorum, ailelerine de başsağlığı diliyorum. Başkonsolosumuz orada, arkadaşlarımız orada, biz de burada yakından takip ediyoruz.
SUNUCU- Saldırıyla ilgili, neden yapıldığıyla ilgili bir bilgi var mı efendim?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Değişik şeyler söyleniyor ve net bir açıklama yok. Cinnet, bunalım geçiren bir kişinin olduğu söyleniyor. İlk gelen duyumlar böyle, ama bu konuda Alman makamlarının açıklamasını beklemekte fayda var.
SUNUCU- Peki efendim, demokrasi nöbeti sürüyor. Sayın Başbakanın açıklaması vardı, tehlike hala geçmedi. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanı vatandaşın sokaklarda olmasını söylüyor. Siz de dün Antalya’da katıldınız akşam demokrasi nöbetine ile ilgili havayla ilgili neler söyleyebilirsiniz, vatandaşın tepkisini nasıl yorumluyorsunuz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Dün akşam Antalya Demokrasi Meydanı gerçekten çok kalabalıktı ve arkadaşlarımızın söylediğine göre meydanda 40 binden fazla insan vardı,
SUNUCU- Bir haftadır bu şekilde sürüyor.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Bu meydanın ismi neden Demokrasi Meydanı? Antalya eskiden beri demokrasinin her zaman en büyük savunucusu ve kalesi olmuştur. Demokrat Parti döneminden bu yana, o zaman millet olarak, Antalya olarak, belki Menderes’in idamını engelleyemedi ama benim çocukluğumda da tüm Antalyalılar bunu konuşurdu. Dün akşam muhteşemdi. Vatandaşlarımıza teşekkür ettik konuşmamızda. Bu arada Sayın Cumhurbaşkanımız güzel bir sürpriz yaparak telefonla aradılar, mikrofonu telefona uzattık ve meydandaki vatandaşlarımıza hitap ettiler. Orada Sayın Cumhurbaşkanımız, ikinci bir mesaja kadar meydanları ve sokakları doldurmamız gerektiğini ve demokrasiye sahip çıkmamız gerektiğini vurguladı. Evet, tehdidin ortadan kalkması için her türlü adımları atıyoruz, ama tüm bu adımlar başarıya ulaşmadan tehdit tamamen ortadan kalktı diyemeyiz, yani rehavete kapılmamamız lazım. Şu anda endişeye kapılacak bir durum yok, her şey kontrol altında. Ama kaçanlar ve kaçmaya çalışanlar var, tüm bu işlemleri…
SUNUCU- Evet, kaçanlarla ilgili, özellikle Yunanistan’a, Marmaris’teki askerlerle ilgili…
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tüm bu çalışmaları yapmamız lazım.
Marmaris’teki askerler de kaçmaya çalıştığına dair bilgiler, istihbaratlar geliyor, gerekli çalışmaları yapıyoruz. Havadan, karadan, denizden ve özellikle de Yunanistan’a kaçmamaları için de her türlü tedbirleri alıyoruz. Bazıları yakalandı ama halen kaçak olanlar var, bunlarla ilgili belirtiğim gibi çalışmalar devam ediyor.
SUNUCU- Yunan Hükümetiyle görüşmeler sürüyor mu efendim? Bu konuda Dedeağaç’ta yakalananlar…
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Yunan Hükümetiyle yakın işbirliğimiz sürüyor ve gerektiğinde görüşüyoruz. Bir taraftan Yunanistan’a kaçan 8 kişi var, diğer taraftan yeni kaçanlar olabilir, bu bakımdan Yunanlı dostlarımızla temas halindeyiz. Onlar zaten denizden kaçabilecek olanlara karşı gerekli tedbirleri alıyorlar.
SUNUCU- Antalya Kaş Kalkan’dan da kaçma ihtimaline karşı buralarda da…
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Ege, Akdeniz’e kadar uzun sahiller ve birçok yerde ormanlıklar ve kayalıklar var, dolayısıyla her yerden deneyebilirler. İnsan kaçakçıları nasıl her yerden bu göçmenleri, mültecileri kaçırmaya çalışıyorsa, bu hainler de kaçmak için her yolu denerler. Helikopterle kaçtılar ve Yunanistan’a sığındılar, hallerini gördünüz, utanç verici bir durum. Yani Türk askeri böyle olamaz, Mehmetçik böyle olamaz, şanlı ordumuz bu hale düşemez, ama bunlar zaten ordumuzun içine girmiş hainler olduğu için bunlardan her şey beklenir.
SUNUCU- 15 Temmuz gecesine dönecek olursak, bu konuyla ilgili açıklamalar oldu, istihbarat zaafı sözkonusuydu. Siz de böyle yorumluyor musunuz? Çünkü saat 4’te MİT’in öğrendiği söyleniyor ancak sizin öğrenme saatiniz bakınca yine vatandaşla birlikte, köprünün kapanmasıyla birlikte eşinizden öğreniyorsunuz. Bir zaaf söz konusu muydu?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi elbette bir zaaf var, bunu saklayacak değiliz. Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanının duyumda olsa en başından istihbarat ve ilgili birimler tarafından bilgilendirilmesi gerekiyordu. Aynı şekilde İçişleri Bakanının, Başbakanın, Dışişleri Bakanının, yani devleti temsil eden bizlerin, devletin kurumlarının, bir duyum olmuş olsa da veya istihbarı bir bilgi olsa da en başından beri bilgilendirmemiz gerekiyordu. Dolayısıyla burada açıklaması ne olursa olsun bir zafiyet olduğu ortadadır. Açıklamaları anlayabiliriz, ama bunların hiçbir zaman mazereti olmamalı. Çünkü bunlardan ders almamız gerekiyor, başta zafiyete karşı karşıya kalmamamız için bu konuların çok ciddi bir şekilde ele alınması gerekiyor. Dolayısıyla bu zafiyetleri de ortadan kaldırmamız lazım.
Birçok bakımından bu darbe girişimi bizim için öğretici bir ders de olabilir. Allah’ın lütfu dedi Sayın Cumhurbaşkanımız, evet, inanıyoruz, her şerde bir hayır vardır. Bundan sonra milletimizin ve ülkemizin, devletimizin başka tehditlerle karşı karşıya kalmaması için gerekli tedbirlerin alınması bakımından da hayırlı olacağını düşünüyorum.
SUNUCU- Hatta vatandaşın bu darbe nöbetlerinde ve demokrasi nöbetlerinde birlik olması büyük önem arz ediyor. Hatta bu konuyla ilgili yurt dışında, turizmcilerin bile bunu kullanabiliriz açıklamaları oldu. Belki bu konuyla ilgili değerlendirmelerinizi alabiliriz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Vatandaşlarımıza dün akşam Antalya meydanında teşekkür ettik. Birlik ve beraberlik için, tüm partilerden vatandaşlarımız vardı. Ve bu bakımdan vatandaşlarımızın dayanışmasını görmek bizi gerçekten mutlu etti. Bundan sonra da böyle olmasını arzu ederiz.
Siyasi partilerin de kamplaşma yerine farklılıkları diyalog yoluyla giderme yolunu tercih etmeleri gerekiyor. Bu bizim için de geçerli, muhalefet partileri için de geçerli, hepimiz için geçerli. Burada o haklı, bu haklı söylemlerine girmek istemiyorum, bunun bir faydası yok.
SUNUCU- Belki bu noktada Rus uçağının düşürülmesiyle ilgili ve durumun Antalya’da olumsuz yaşanması konusu ayrıca Rus uçağının düşürülmesinin ardından hem turizm, hem tarımla ilgili değerlendirmelerinizi alabiliriz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Yani Rus uçağının düşürülmesiyle bu darbe girişiminin arasındaki bağlantıyı anlayamadım da. Fakat bir önceki sorunuza cevap vermeden sözümü kestiniz.
Şimdi siyasi partilerin ve halkın birlikte hareket etmesini dışarıda iyi anlatabiliyor musunuz? Ya da turizmciler bunu kullanırız dediler. Ben net bir şekilde vurguluyorum, bugün de vurguladım. Olağanüstü hal konusunda bile siyasi partilerin farklı bir görüşü olabilir nitekim acı hatıralardan dolayı bunları söylemişlerdir. Ama tüm süreçte halk da, siyasi partiler de birlikte hareket ediyor. Ve özellikle darbe girişimine karşı herkes birlikte hareket ediyor. Dolayısıyla yurt dışından bize tüm siyasi partilerin birleştiği bir şeyde ders vermeye kimse kalmasın diye de söylüyoruz.
Gerek terör saldırıları, gerekse Rus uçağının düşürülmesi hadisesi nedeniyle, bu sene turizm bakımından maalesef istediğimiz hedefe ulaşamadık. Ama Rusya’yla ilişkilerimizi normalleştiriyoruz. Bu darbe girişimi çerçevesinde de en güçlü desteği Rusya’dan aldık diyebiliriz, yani en güçlü destek aldığımız ülkelerden bir tanesi Rusya dersek diğer dostlarımızı kırmamış oluruz. Katar’dan, Körfez ülkelerinden, Suudi Arabistan’dan, Pakistan’dan, yani hepsini saymayayım, birçok ülkeden gerçekten çok güçlü destek geldi, ama özellikle o ülkelerden gelen destek mesajlarını görseniz, çok duygulanıyor insan.
SUNUCU- Neler var? Belki bazılarını bizimle paylaşabilirsiniz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Ortak mesajlardan bir tanesi, Türk milletinin ne kadar büyük bir millet, şerefli bir millet olduğunun vurgulanması. Cumhurbaşkanımızın ne kadar güçlü bir lider olduğunun vurgulanması ve Türkiye’deki darbe girişiminin başarısız olmasından duydukları memnuniyetin vurgulanması. Bu çerçevede çok mesaj aldık, ama en çok vurgulanan mesaj, Türk milletinin büyüklüğüydü.
SUNUCU- 15 Temmuz gecesi size çok telefon geldiğini belirtiniz, belki o güne dönersek, arayanlar destek olanlar, darbeyi duyanlar. O anda neler hissetiniz, neler yaşadınız?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Dostlarımızdan destek mesajlarının gelmesi önemli, böyle zor günde dayanışma gerçekten çok önemli. Biz nasıl bu dayanışmayı gösteriyorsak, dostlarımızdan da bu dayanışmayı beklemek bizim hakkımız. Bugüne kadar 104 ülke net açıklamalar yaptı. İşte biraz önce de söyledim, bazıları o akşamda bile ama’lı konuşmaya başlayınca da zaten biz gerekli cevapları verdik. Belki iyi niyetli söylediler, belki yılların alışkanlığı, bunlar alışmışlar böyle patronluk taslamaya, ders vermeye, hep böyle kendilerini üstün, diğer ülkeleri daha alt düzeyde ülke gibi, ulus gibi görmeye çalışıyorlar ve her şartta ders vermeye çalışıyorlar. Bazıları da maalesef ben Türk bakanını aradım, şunu da söyledim demek için popülizme kapılıyorlar. Ama böyle bir durumda destek net olmalı, ama’sız olmalı veya şartsız olmalı. Biz zaten sürecin nasıl işlendiğini, nasıl işlettiğimizi şeffaf bir şekilde önce milletimize anlatıyoruz, gösteriyoruz, onların da görmesi lazım.
Ama çok güçlü destekler de geldi, NATO Genel Sekreterinden, Avrupa Konseyi Genel Sekreterinden, Avrupa Birliği Dönem Başkanı Slovakya’nın Dışişleri Bakanı Miroslav’dan ve Hollanda Dışişleri Bakanından, İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson’dan, çok net, ama’sız, yanınızdayız, dayanışma içindeyiz, demokrasiyi destekliyoruz, demokratik bir şekilde halkın seçtiği Cumhurbaşkanı ve Hükümeti destekliyoruz, nokta.
SUNUCU- Bu konuyla ilgili belki Avrupa Birliği’yle ilgili idam cezasının gelmesi bir sıkıntı yaratır mı ? Bu konuyla ilgili neler düşünüyorsunuz?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi biz Avrupa Birliği’ne yıllardır üye olmaya çalışıyoruz. Kaç yıldır kapıda bekledik, sonra odaya girdik, şimdi odada masadayız, ama bekliyoruz. Önce kapıda bekliyorduk, şimdi masada bekliyoruz.
SUNUCU- 53 yıldır bir macera sürüyor.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet, 53 yıldır bir macera.
Yani Avrupa Birliği’nin o yüzden ikide bir idam cezası gelirse ya da şu gelirse işler biter diye boş tehditlerde bulunmaması lazım. Diyebilir ki, idam cezası iyidir-kötüdür, görüşünü söyleyebilir, ama tehdit ederek söyleyemez. Halkın isteğini ve talebini anlıyoruz. Eğer biz bir adım atacaksak, Avrupa Birliği’nden korktuğumuz için atmayız ya da tam tersini yapmayız. O nedenle bizi tehdit ederek böyle söylemler içinde olmasınlar, net bir şekilde bizimle düşüncelerini paylaşsınlar.
Demokrasilerde halkın talepleri önemlidir ve halktan gelen talepler olarak değerlendirilir. Belki halktan gelen her talebi yerine getiremeyebilirsin, Önemli olan getirdiğin zaman neden yerine getirdiğini açıklamak ve getirmediğin zaman da bunu şeffaf bir şekilde halkınla paylaşmaktır. Ben öyle veya böyle söylemiyorum, yani genel prensipleri söylüyorum.
O nedenle Avrupa Birliği’nin şu anda bize tehditvari ne söylediğinden çok, biz bu işin doğrusu ne, eğrisi ne, yanlışı ne, onu kendi ve siyasi partilerle aramızda istişare ederiz. Yani bu sadece AK Parti’nin meselesi değil. Elbette biz iktidarız, milletimiz bizi iktidara getirdi, büyük sorumluluk bizde, biz her zaman halkın isteklerini dikkate alarak politikalarımıza yön verdik. Bu konuda da önce bir normalleştirelim ülkeyi, ondan sonra otururuz ve sakin bir ortamda bunu dikkate alırız, yani halkın talebini de hiç dikkate almamak da bu sefer halk tarafından da, bizim tarafımızdan da kabul edilir değil. Dikkate alacaksınız, ondan sonra hangi adımlar atılır, atılmaz, bunu kendi aramızda, yani hep beraber Mecliste istişare ve değerlendirmemiz lazım. Herkesin farklı görüşü olabilir, AK Parti içinde de farklı görüşler olabilir, diğer siyasi partiler de farklı görüşler olabilir, ama bunların ciddi bir şekilde, yani böyle kozmetik bir şekilde değil de, ciddi bir şekilde enine-boyuna değerlendirilmesi gerekiyor. Yeni anayasanın yine aynı anlayış içinde değerlendirilip, 12 Eylül darbe Anayasasından biran evvel kurtulmamız gerekiyor.
SUNUCU- Normalleşme sürecinin ardından bunlar gelecek diyorsunuz.
Efendim, çok teşekkür ederiz, yanımıza katıldığınız için, değerli bilgileriniz için çok teşekkürler.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Ben teşekkür ederim.
SUNUCU- Evet, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Antalya’da canlı yayın konuğumuz oldu, 15 Temmuz darbe girişimi gecesini yaşadıklarını ve sonrasında neler yapıldığını, Fethullah Gülen’in iadesiyle ilgili gelişmeleri kendisinden öğrendik.
Görüşmek dileğiyle.
0 yorum:
Yorum Gönder